Το Θεσμικό πλαίσιο Γενικής Αεροπορίας και Αεραθλητισμού

Το 1972 θεσμοθετήθηκαν δύο πολύ σημαντικοί νόμοι: ο Ν.1127/1972
που ρύθμιζε το καθεστώς του αεραθλητισμού και όλα τα θέματα των αερολεσχών και
ο Ν.636/1972 που ρύθμιζε τα πάντα σχετικά με τα πολιτικά πτυχία ιπταμένων στην
Ελλάδα. Οι δύο αυτές νομοθετικές πράξεις έθεσαν το κανονιστικό πλαίσιο για τη Γενική Αεροπορία στη
χώρα. Το 1972, η «Βασιλική Αερολέσχη Ελλάδος» (Β.ΑΛ.Ε.), μετονομάζεται σε «…Εθνική Αερολέσχη
Ελλάδος» (Ε.ΑΛ.Ε.) και για πρώτη φορά,

[...]αποφασίστηκε να
υπάγεται στην εποπτεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας του Υπουργείου Συγκοινωνίας
και μετονομάστηκε σε «Εθνική Αερολέσχη Ελλάδος-ΕΑΛΕ». Με τις αρμοδιότητες που
της εκχωρήθηκαν ανέλαβε την εποπτεία όλων των Αεραθλητικών Σωματείων της χώρας
και τη διοργάνωση και συμμετοχή σε Αεραθλητικούς Αγώνες.[...]

Η Υπηρεσία Πολιτικής
Αεροπορίας, ως ο ελληνικός κρατικός φορέας διαχείρισης των αεροπορικών[1] ζητημάτων και
του αεραθλητισμού μέσω του «Γραφείου Σχέσεων μετά
του κοινού» και σύμφωνα με το πρόσφατα ψηφισθέν Ν.Δ.1127/1972 «περί Ιδιωτικής
Αεροπορίας», απέστειλε επιστολή προς όλους τους Αερολιμένες καθώς και
στην Εθνική Αερολέσχη Ελλάδος, για να παροτρύνει την «Ανάπτυξη του
αεροπορικού πνεύματος» και του «αεραθλητικού ιδεώδους».
(Έγγραφο 34) Χαρακτηριστικά
αναφέρεται ότι:

[...] Η Υ.Π.Α. δεν είναι
νοητόν να αρκεσθή εις την μελέτην, εκπόνησιν  και έκδοσιν του
Νομοθετικού τούτου διατάγματος, ουδέ ψυχρώς και τυπικώς να διεκπεραιώσει τα  της
οικονομικής ενισχύσεως του αεραθλητικού ιδεώδους[...] (Έγγραφο 35)

Το καθεστώς που διέπει
την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (Υ.Π.Α.) προβλέπει την πλήρη συνεργασία
της Υπηρεσίας με την Ελληνική Αεραθλητική Ομοσπονδία. Στο πλαίσιο
αυτό, λειτούργησε και το τμήμα Ιδιωτικής Αεροπορίας (Δ2/Δ), με αρμοδιότητες
που αφορούν:

[…] «την ανάπτυξη και
διάδοση της ιδιωτικής και αθλητικής αεροπορίας, τον χειρισμό θεμάτων έγκρισης
καταστατικών και κανονισμών λειτουργίας αεραθλητικών σωματείων και λεσχών, την
έγκριση αεραθλητικών εκδηλώσεων, τον καθορισμό απαιτήσεων λειτουργίας
αεραθλητικών σωματείων, λεσχών καθώς και των σχολών τους, τον χειρισμό θεμάτων
τεχνικής και οικονομικής υποστήριξης αυτών, την ανάπτυξη και διάδοση του
αεροπορικού τουρισμού με ιδιωτικά αεροσκάφη και τον χειρισμό θεμάτων
διευκολύνσεων γενικά αεροσκαφών ιδιωτικής αεροπορίας».[…]

              Το
1973 ο αεραθλητισμός αποδεσμεύεται από το Υπουργείο Άμυνας και οι αρμοδιότητες
του υπάγονται στο Υπουργείο Συγκοινωνιών.

Ανάλογα μεταβιβάζονται
τα αεραθλήματα από την Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.) στην Αρχή Πολιτικών Αεροσκαφών
(Α.Π.Α.). 

              Ο
αεραθλητισμός πάντοτε είχε αρωγό την Πολεμική Αεροπορία, η οποία παρείχε
βοήθεια, ειδικές άδειες και μόνιμες παροχές σε καύσιμα, καταλύματα, στέγαση
αεροπλάνων και άλλα μέσα. Επίσης στο αεροδρόμιο Τατοΐου πραγματοποιούνταν
πτήσεις με αεροπλάνα Piper-Cub που ανήκαν στο ελληνικό πυροβολικό και στο
παρελθόν ήταν αεροσκάφη αναγνώρισης.

Έτσι εξακολουθεί να
παρέχει τις διευκολύνσεις αυτές στις αερολέσχες και μέσω της ΥΠΑ. Η τελευταία
το 1974, καταγράφει και το πρώτο αεροπορικό πολιτιστικό στίγμα με την
δημιουργία Μουσείου
Πολιτικής Αεροπορίας, όπου η ΕΑ.ΛΕ. προσφέρει ένα
επιτραπέζιο ομοιώμα ανεμοπτέρου. (Έγγραφο 15 και Έγγραφο 16). Εξασφαλίζεται
επίσης η τακτική χρηματοδότηση των συλλόγων και των αερολεσχών με
σημαντικές κρατικές επιχορηγήσεις. (Έγγραφο 17 και Έγγραφο 18)

Η αμφίδρομη σχέση και η
αλληλεξάρτηση του ελληνικού αεραθλητισμού από την Πολεμική Αεροπορία ήταν τότε
συνεχής όμως,

[...]στην χώρα μας, η
σχέση της Πολεμικής Αεροπορίας με την ανεμοπορία ήταν μακρόχρονη. Ήταν όμως
πάντα μια διοικητική απασχόληση για αποστράτους, δηλαδή για το τέλος της
καριέρας των αξιωματικών και όχι από την αρχή της, όπως είναι σε άλλες χώρες.
[...][2]

Ως εκ τούτου από το 1984
και μετά βαθμιαία μέχρι το 1988 αποσύρονται σχεδόν και οι τελευταίοι απόστρατοι
της Π.Α από την διοίκηση εν συνόλω, του αεραθλητισμού. Εξαλείφεται επίσης και η
χρηματοδότηση[3] που παρείχε η  Π.Α.
στην Ομοσπονδία και η οποία με τη σειρά της έπαψε να στηρίζει οικονομικά τις
Αερολέσχες.

ΕΥΓΕΝΙΑ ΑΡΒΑΝΙΤΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ

Επικοινωνιολόγος, Σύμβουλος Στρατηγικής και Ανάπτυξης

---

[1]   Η
Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (Υ.Π.Α,),
είναι αυτοτελής υπηρεσία του
ελληνικού κράτους, η οποία διαχειρίζεται τις αεροπορικές μεταφορές και τα κρατικά αεροδρόμια. Παρακολουθεί επίσης, την τήρηση των κανονισμών ασφαλείας αεροσκαφών και της εναέριας
κυκλοφορίας στον ελληνικό εθνικό
εναέριο χώρο, σύμφωνα με το εσωτερικό και διεθνές Αεροπορικό Δίκαιο και τηρεί
νηολόγιο και βιβλίο υποθηκών αεροσκαφών.

[2] 
   Πικρός, Κ. (2012). «Ανεμοπορία και Πολεμική Αεροπορία» Αθήνα  σ.σ. 50. Εκδότης: Πικρός Κ. Ιδιωτική έκδοση.

[3]   Με
την υπαγωγή της ΕΛ.Α.Ο στο Υπουργείο
Μεταφορών και Επικοινωνιών, διαχειρίστηκε
κάποια χρήματα, αρκετά λιγότερα από όσα επιχορηγούντο οι αερολέσχες από την
Υ.Π.Α. Σταδιακά επιχορήγηση για
δράσεις Αεραθλητισμού υπήχθησαν στην Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς και συγκεκριμένα
στο Ίδρυμα Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης (Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ) έως ότου έπαψαν
να υπάρχουν. Το όποιο κόστος για ενασχόληση με τα αεραθλήματα μεταφέρθηκε στους
αθλούμενους. Συνέπεια αυτού ήταν να περιοριστούν οι συμμετοχές των παιδιών και
των εφήβων στα αεροδρόμια. Την θέση τους κατέλαβαν οι εύποροι ενήλικες, οι
οποίοι μπορούν να ανταπεξέλθουν στις οικονομικές απαιτήσεις των αεραθλημάτων.

Η συγκεκριμένη διατριβή «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΕΡΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ - Ελληνική
Αεραθλητική Ομοσπονδία (ΕΛ.Α.Ο)», εκπονήθηκε από την κα Ευγενία Αρβανίτη
Πρεβεζάνου, στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος Κοινωνιολογίας, Ιστορίας,
Ανθρωπολογίας του τμήματος Αθλητικών Σπουδών του 

Ελληνικού Ανοιχτού
Πανεπιστημίου.  μπορείτε να την βρείτε αναρτημένη στο αποθετήριο του Ε.Α.Π. στον
σύνδεσμο: https://apothesis.eap.gr/handle/repo/41491