Έσσετ ήμαρ, όταν ποτ ολώλη Ίλος ιρή (Ομ. Δ 164): θα έρθει η ημέρα που θα χαθεί η ιερή Τροία
Πρόκειται για μια φράση του Αγαμέμνονα, η οποία μεταφράζεται ως εξής από τους Ν. Καζαντζάκη Ι.Θ. Κακρυδή (ξέρετε από το βιβλιαράκι της Ιλιάδας που κάναμε στην Β΄γυμνασίου) : Θα ξημερώσει μέρα κάποτε που θα χαθεί το κάστρο της Τροίας κι ο Πρίαμος ο πολέμαρχος κι όλος μαζί ο λαός του.
Στην Γένεση της Παλαιάς Διαθήκης διαβάζουμε μια διδακτική ιστορία.
Πώς ο Ησαύ, ο δίδυμος αδελφός του Ιακώβ παραχώρησε τα πρωτοτόκιά του έναντι πινακίου φακής. Ο Ησαύ ήταν το πρώτο παιδί που βγήκε από την κοιλιά της Ρεβέκκας, της συζύγου του Ισαάκ. Δευτερόλεπτα αργότερα ακολούθησε ο Ιακώβ, ο οποίος κρατούσε τον Ησαύ από την φτέρνα (αξιοπρόσεκτος ο συμβολισμός).
Σύμφωνα με την παράδοση, ο πρωτότοκος υιός –έστω και με διαφορά δευτερολέπτων στην περίπτωση των διδύμων- δικαιούνταν την πατρική περιουσία.
Όμως, στην περίπτωση του Ησαύ δεν ίσχυσε ο άγραφος νόμος επειδή οι αντιστάσεις του πρωτότοκου στην επείγουσα ανάγκη για φαγητό δεν ήταν ισχυρές.
Όταν μια ημέρα ο Ησαύ επέστρεφε ξεθεωμένος από το χωράφι παρακάλεσε τον αδελφό του Ιακώβ να του δώσει να φάει.
Ο Ιακώβ μαγείρευε φακές και για να του δώσει μια… μερίδα απαίτησε από τον Ησαύ να του ορκιστεί ότι του παραχωρεί τα πρωτοτόκια, δηλαδή το δικαίωμα στην πατρική κληρονομιά και όλα τα συνδεόμενα προνόμια.
Ο Ησαύ το δέχτηκε και απώλεσε, με δική του απόφαση και ευθύνη, τα πρωτοτόκια για ένα πιάτο φαγητό – και μάλιστα φακές…
Αν το καλοσκεφτούμε, σ’ αυτό το επεισόδιο της Γενέσεως (κεφ. 25, στ. 28-34) έχουμε το πρώτο καταγεγραμμένο κρούσμα αισχροκέρδειας και τοκογλυφίας στην Αγία Γραφή στη χειρότερη δυνατή μορφή της.
Αδελφός εκμεταλλεύεται αδελφό που βρίσκεται στην ανάγκη και τον υποχρεώνει να του εκχωρήσει τα πάντα (με όρκο) για ένα ευτελές αντίτιμο.
Τι θέλει να πει ο ποιητής;
Πολλά θέλει να μας πει αλλά το βασικότερο για τη συγκυρία που περνάμε είναι ένα:
Ποτέ δεν πας σε διαπραγματεύσεις όταν βρίσκεσαι σε απόλυτη ανάγκη και οι αντιστάσεις σου είναι ισχνές.
Θα παραδώσεις γη και ύδωρ για ένα πιάτο φαγητό.
Τα πρωτοτόκια της πατρίδας μας είναι ιερά και όποιος τα διαπραγματεύεται θα εκπλαγεί δυσάρεστα με όλα όσα θα ακολουθήσουν τα παζαρέματα, από τους αδιάβροχους.
Ἔρρωσθε καὶ εὐδαιμονεῖτε, συνέλληνες....