Η γρίπη των χοίρων είναι μία οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος των χοίρων που οφείλεται σε ιό της γρίπης τύπου Α. Γρίπη που προέρχεται από χοίρους έχει αναφερθεί και σε άγρια πτηνά, άλογα και ανθρώπους αλλά η μετάδοση από το ένα ζωικό είδος στο άλλο θεωρείται σπάνιο γεγονός. Έως τώρα έχουν απομονωθεί σε χοίρους τρεις υπότυποι του ιού της γρίπης: ο Η1Ν1, ο Η1Ν2 και ο Η3Ν2.
Μπορούν να μολυνθούν και οι άνθρωποι από γρίπη των χοίρων;
Ναι. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 είχαν αναφερθεί μεμονωμένα κρούσματα γρίπης των χοίρων σε ανθρώπους που είχαν άμεση επαφή με τα ζώα (π.χ. εργαζόμενοι σε φάρμες με χοίρους). Στην Ευρώπη, έχουν αναφερθεί 17 κρούσματα γρίπης των χοίρων από το 1958. Στις ΗΠΑ, μία επιδημία γρίπης των χοίρων αναφέρθηκε σε στρατιωτικό προσωπικό στο Fort Dix του New Jersey το 1976, αν και δεν αποδείχθηκε ποτέ επιδημιολογική σχέση με χοίρους. Υπήρχε, όμως, μετάδοση της νόσου από άνθρωπο σε άνθρωπο, γεγονός που οδήγησε σε περισσότερα από 200 κρούσματα, εκ των οποίων 12 νοσηλεύθηκαν και ένα απεβίωσε.
Ποια είναι τα συμπτώματα της γρίπης των χοίρων στους ανθρώπους;
Τα συμπτώματα της νόσου στους ανθρώπους είναι παρόμοια με αυτά της εποχικής γρίπης: αιφνίδια έναρξη πυρετού και συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα (όπως βήχας, καταρροή, πονόλαιμος, πόνος στους μυς, πονοκέφαλος), ενώ μπορεί να παρουσιαστούν και συμπτώματα από το γαστρεντερικό, όπως διάρροια.
Πώς μολύνονται οι άνθρωποι;
Συνήθως, οι άνθρωποι μολύνονται με τον ιό της γρίπης των χοίρων μέσω άμεσης επαφής με χοίρους. Έχουν αναφερθεί κρούσματα λόγω μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο στο παρελθόν, αλλά είναι πολύ σπάνια. Ο ιός δεν μεταδίδεται από κατανάλωση χοιρινού κρέατος ή προϊόντων του.
Γιατί συνιστά πρόβλημα η διαμορφωθείσα κατάσταση στο Μεξικό και τις ΗΠΑ;
Το νέο στέλεχος ιού γρίπης των χοίρων, που αρχικά απομονώθηκε σε περιοχές του Μεξικού και σε νότιες περιοχές των ΗΠΑ, περιέχει γονίδια ιού γρίπης από χοίρο, πτηνά και άνθρωπο, σε έναν συνδυασμό που δεν είχε παρατηρηθεί στο παρελθόν. Επιπρόσθετα, υπάρχουν ενδείξεις για μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, ενώ έχει αναφερθεί βαριά νόσηση σε μεγάλο αριθμό ασθενών στο Μεξικό. Αυτό αυξάνει την πιθανότητα πρόκλησης επιδημίας με παγκόσμια διασπορά.
Πώς αντιμετωπίζεται προς το παρόν η κατάσταση;
To Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ) βρίσκεται σε καθημερινή επικοινωνία με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και παρακολουθούν στενά την κατάσταση.
Οι Υγειονομικές αρχές στο Μεξικό και στις ΗΠΑ έχουν λάβει μέτρα ελέγχου της επιδημίας, όπως ενημέρωση σχετικά με τα μέτρα τήρησης προσωπικής υγιεινής, ενίσχυση της επιδημιολογικής επιτήρησης και συμβουλές για αποφυγή μεγάλων συναθροίσεων, με σκοπό την αποφυγή της εξάπλωσης της νόσου.
Τι εννοούμε με τον όρο «πανδημία γρίπης»;
Ως πανδημία γρίπης χαρακτηρίζεται μία επιδημία με παγκόσμια εξάπλωση που προκαλείται από ένα καινούριο ιό της γρίπης που προσβάλλει ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού που δεν έχει ανοσία στον ιό. Κατά τον εικοστό αιώνα, υπήρξαν 3 πανδημίες (το 1918, το 1957 και το 1968).
Υπάρχει εμβόλιο για τη γρίπη των χοίρων;
Όχι, δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή εμβόλιο που να προστατεύει τους ανθρώπους από τη γρίπη των χοίρων, αλλά υπάρχει ένα που προστατεύει τους ίδιους τους χοίρους.
Το υπάρχον εμβόλιο για την εποχική γρίπη προστατεύει τον άνθρωπο από τη γρίπη των χοίρων;
Δεν φαίνεται ότι το εμβόλιο για την εποχική γρίπη προστατεύει κατά της γρίπης των χοίρων. Ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλειστεί, στην παρούσα φάση, η παράλληλη προστασία από το υπάρχον εμβόλιο για την εποχική γρίπη. Πρέπει να διεξαχθούν οι σχετικές επιστημονικές μελέτες για να αποδειχθεί ή να αποκλειστεί κάτι τέτοιο. Αυτές οι μελέτες έχουν ξεκινήσει ήδη, αλλά θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων.
Μπορεί να θεραπευτεί η γρίπη των χοίρων στους ανθρώπους;
Η αγωγή είναι κυρίως συμπτωματική. Οι περισσότεροι ιοί γρίπης των χοίρων είναι ευαίσθητοι σε υπάρχοντα αντιιικά φάρμακα, όπως οι αναστολείς της νευραμινιδάσης (οσελταμιβίρη και ζαναμιβίρη). Ο ιός που απομονώθηκε στο Μεξικό και τις ΗΠΑ είναι ευαίσθητος σε αναστολείς νευραμινιδάσης αλλά ανθεκτικός σε άλλα φάρμακα (π.χ. αμανταδίνη).
Είναι ασφαλές να ταξιδέψω σε προσβεβλημένες περιοχές;
Προς το παρόν, δεν έχει εκδοθεί σχετική οδηγία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) για αποφυγή ταξιδιού στις προσβεβλημένες περιοχές. Άτομα που σκοπεύουν να ταξιδέψουν σε αυτές τις περιοχές μπορούν να απευθύνονται στο δικτυακό τόπο του ΚΕΕΛΠΝΟ ( www . keelpno . gr ) ή του WHO ( www . who . in t). Όλοι οι ταξιδιώτες θα πρέπει να τηρούν με σχολαστικότητα μέτρα προσωπικής υγιεινής, όπως αναφέρονται πιο κάτω.
Πως μπορώ να προστατευτώ από τη νόσο;
· Αποφεύγετε στενές επαφές με άτομα που έχουν ασθενήσει. Εάν αρρωστήσετε, κρατείστε απόσταση από τους άλλους για να μην τους μεταδώσετε τη νόσο
· Μην πηγαίνετε στη δουλεία ή στο σχολείο εάν αρρωστήσετε, αλλά μείνετε στο σπίτι σας για να μην μεταδώσετε την ασθένεια και στους άλλους
· Καλύψτε το στόμα και τη μύτη σας με μαντήλι όταν βήχετε ή φτερνίζεστε. Πετάξτε το μαντήλι στα σκουπίδια μετά τη χρήση του. Με αυτόν τον τρόπο, προστατεύετε τους άλλους
· Το συχνό πλύσιμο χεριών θα σας προστατέψει από τα μικρόβια. Πλύνετε τα χέρια σας συχνά, ειδικά μετά το βήχα ή το φτέρνισμα. Τα καθαριστικά χεριών που περιέχουν αλκοόλ είναι επίσης αποτελεσματικά. Αποφύγετε να ακουμπάτε τα μάτια σας, τη μύτη ή το στόμα σας, γιατί με αυτόν τον τρόπο εξαπλώνεται η μόλυνση.