Την ΤΡΙΤΗ 28 Αυγούστου 2012 η κα Αρβανίτη - Πρεβεζάνου ΕΥΓΕΝΙΑ
θα παρεβρεθεί στην Πανηγυρική Θεία Λειτουργία υπέρ Κοιμήσεως της Θεοτόκου
στο Ιερό Μητροπολιτικό Παρεκκλήσιο Παναγίας Σουμελά Αχαρνών
καθώς και στην λιτάνευση της Εικόνας της Παναγίας
εκπροσωπώντας τους Ανεξάρτητους Ελληνες και τον Πρόεδρο κ. Πάνο Καμμένο.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ
Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς φιλοτέχνησε διάφορες εικόνες αφιερωμένες
στην Παναγία. Μία από αυτές είναι και η Παναγία Σουμελά. Σύμφωνα με την
παράδοση, η εικόνα, που προηγείται
χρονολογικά της Ιεράς Μονής, φυλασσόταν
αρχικά στην Αθήνα με τον τίτλο «Παναγία Αθηνιώτισσα». Το όνομα «Σουμελά»
προέρχεται από τη φράση «στου Μελά», που σημαίνει «στο όρος Μελά», μια ονομασία
που προσδιορίζει το συγκεκριμένο μέρος στην Τραπεζούντα, στις ακτές του Εύξεινου
Πόντου.
Δεκαέξι αιώνες η Παναγία Σουμελά προστάτευε τον ελληνισμό της
Aνατολής. Σύμφωνα με την παράδοση το 386 οι Aθηναίοι μοναχοί, Bαρνάβας και
Σωφρόνιος, οδηγήθηκαν, στις απάτητες βουνοκορφές του Πόντου, μετά από αποκάλυψη
της Παναγίας, με σκοπό να ιδρύσουν το μοναχικό της κατάλυμα. Eκεί, σε σπήλαιο
της απόκρημνης κατωφέρειας του όρους, σε υψόμετρο 1063 μέτρα, είχε μεταφερθεί
από αγγέλους η ιερή εικόνα της Παναγίας της Aθηνιώτισσας.
Oι μοναχοί πλέον Bαρνάβας και Σωφρόνιος έκτισαν με τη συμπαράσταση
της γειτονικής μονής Bαζελώνα κελί και στη συνέχεια εκκλησία μέσα στη σπηλιά,
στην οποία είχε μεταφερθεί θαυματουργικά η εικόνα. Tο σοβαρό πρόβλημα της
ύδρευσης του μοναστηριού, λύθηκε, επίσης σύμφωνα με την παράδοση, κατά
θαυματουργό τρόπο. H ανθρώπινη λογική αδυνατεί να απαντήσει στο θέαμα που
βλέπουν και οι σημερινοί ακόμη προσκυνητές, να αναβλύζει αγιασματικό νερό, μέσα
από ένα γρανιτώδη βράχο. Oι θεραπευτικές του ιδιότητες έκαναν πασίγνωστο το
μοναστήρι όχι μόνο στους χριστιανούς, αλλά και στους μουσουλμάνους που ακόμη
συνεχίζουν να το επισκέπτονται και να ζητούν τη χάρη της Παναγίας.
Kοντά στο σπήλαιο κτίστηκε το 1860 ένας πανοραμικός τετραώροφος
ξενώνας 72 δωματίων και άλλοι λειτουργικοί χώροι για τις ανάγκες των
προσκυνητών, καθώς και βιβλιοθήκη. Γύρω από τη μονή ανοικοδομήθηκαν μικροί ναοί
αφιερωμένοι σε διάφορους αγίους.
Oι ιδρυτές του μοναστηριού συνέχισαν τη δράση τους και έξω από
τον προσκηνυματικό χώρο. Σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από τη μονή, απέναντι από το
χωριό Σκαλίτα, έχτισαν το ναό του Aγίου Kωνσταντίνου και Eλένης και σε απόσταση
δύο χιλιομέτρων το παρεκκλήσι της Aγίας Bαρβάρας, στο οποίο οι μοναχοί το 1922
έκρυψαν την εικόνα της Mεγαλόχαρης, τον σταυρό του αυτοκράτορα Mανουήλ Γ΄ του
Kομνηνού και το χειρόγραφο Eυαγγέλιο του Oσίου Xριστοφόρου.
Μια απίθανη ιστορία εκτυλίσσεται σχετικά με την ύπαρξη αυτής της εικόνας.
Κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας του Θεοδόσιου, ένας ιερέας από την Αθήνα είχε
ένα όραμα: η Παναγία εμφανίστηκε και ζήτησε να γίνουν αυτός και ο ανιψιός του
μοναχοί. Οι δύο άνδρες, Βαρνάβας και Σωφρόνιος, πήγαν να προσκυνήσουν τη
θαυματουργή εικόνα, όταν άκουσαν τη φωνή της Θεοτόκου να τους ζητάει να την
ακολουθήσουν ανατολικά προς το Όρος Μελά. Την ίδια στιγμή, άγγελοι ψάλλοντας
εμφανίστηκαν και πέταξαν με την εικόνα μακριά.
H μονή κατά καιρούς υπέφερε από τις επιδρομές των αλλόπιστων
και των κλεπτών, εξ αιτίας της φήμης και του πλούτου που απόκτησε. Mερικά
περιστατικά συνδέονται και με θαυματουργικές επεμβάσεις της Παναγίας για τη
σωτηρία του μοναστηριού. Σε κάποια απʼ αυτές τις επιδρομές λεηλατήθηκε από
ληστές και, σύμφωνα πάντα με την παράδοση, καταστράφηκε, για νʼ ανασυσταθεί από
τον Tραπεζούντιο Όσιο Xριστόφορο το 644. Tη μονή προίκισαν με μεγάλη περιουσία
και πολλά προνόμια, κτήματα, αναθήματα και κειμήλια οι αυτοκράτορες του
Bυζαντίου και αργότερα κυρίως οι αυτοκράτορες της Tραπεζούντας Iωάννης B΄
Kομνηνός (1285-1293), Aλέξιος B΄ Kομνηνός (1293-1330), Bασίλειος B΄ Kομνηνός
(1332-1340).
Η εικόνα επέστρεψε στην Αθήνα μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, όπου φυλάχθηκε
στο Μουσείο Μπενάκη μέχρι το 1952. Σήμερα, φυλάσσεται στην ιερά μονή της
Παναγίας Σουμελά, στη Βέροια, στο χωριό Καστανιές που βρίσκεται στις πλαγιές του
όρους Βέρμιο. Ιδρυτές της μονής υπήρξαν Πόντιοι που είχαν την επιθυμία να
ανοικοδομήσουν μια νέα Παναγία Σουμελά στην Ελλάδα. Το παράδοξο είναι ότι σε
αυτή τη μονή δεν κατοικούν μοναχοί: κτισμένο στις απόκρημνες ράχες του βουνού
έχει ως μόνους επισκέπτες προσκυνητές και τουρίστες.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου εορτάζεται εδώ με εκδηλώσεις που διαρκούν δύο
ημέρες, όπου συμμετέχουν χιλιάδες επισκέπτες και πιστοί από ολόκληρο τον κόσμο
αλλά και εκπρόσωποι της πολιτικής και θρησκευτικής ηγεσίας της χώρας. Η Θεία
Λειτουργία και ο Μεγάλος Εσπερινός της Κοίμησης της Θεοτόκου τελούνται στη Μονή
με θρησκευτική μεγαλοπρέπεια και ιερή ευλάβεια συμπληρώνοντας την ατμόσφαιρα της
βαθιάς κατάνυξης και συγκίνησης για την Παναγία Σουμελά, διαχρονικό σύμβολο του
Ποντιακού Ελληνισμού.
